Орон нутгийнхаа иргэдийг урт хугацааны туршид тогтвортой байлгах нь

---

HealthWiki > Орчны эрүүл мэндийн тухай > 3–аар бүлэг: Байгалын нөөц баялгыг бүхний тусын тулд хамгаалах нь > Орон нутгийнхаа иргэдийг урт хугацааны туршид тогтвортой байлгах нь

---

Энэ бүлэгт:

 

Энэ бүлэгт:

Тогтвортой байлгах гэдэг нь ямар нэгэн үйл ажиллагааг маш удаан хугацаанд үргэлжлүүлэх чадвар гэсэн үг юм. Жишээлбэл эрүүл мэндийн эмнэлэг, хог хаягдлыг дахин ашиглах хөтөлбөр, байгалын нөөц болох ой, бэлчээр талбай, горхи, булаг зэргийг удаан хугацаанд ашиглах тухай ярих бүртээ тэдгээр нөөцүүдийг удаан хугацаанд ашиглаж чадахгүй бол ямар ямар эрүүл мэндийн үр дагавар гарч болохыг авч үздэг. тогтвортой байдал гэдэг нь бас ирээдүйн тухай төлөвлөх явцдаа өнөөдрийнхөө хэрэгцээг хангах хэрэгцээ гэсэн үг юм.

Өнөөдөр хүмүүст тулгарч байгаа олон том асуудлуудын нэг нь бидний хоол унд гэр орон,хувцас хунар зэрэг хэрэгцээг хангах үедээ байгал орчноо сүйтгэхгүйгээр яаж хангах вэ гэдэг асуудал байдаг.

Мөн бид ус, цахилгаан, эм зэргийг хэрэглэхдээ үүнийгээ яаж удаан хугацаанд хэрэглэж болох вэ гэдэг тухай асуудал байдаг. Бидний эргэн тойронд хаашаа л харна удаан хугацаанд тогтвортой үргэлжилж чадахгүй хөгжил маш их харагдана. Эрүүл хоол цэвэр агаар, ус болон аюулгүй амьдрах орчин улам бүр багассаар байдаг. Мөн агаарын бохирдол, ой сүйтгэлт, өвчин эмгэг улам нэмэгдсээр байдаг. Ямар нэгэн нутаг орон тогтвортой бус үргэлжлэх, ийм хөгжлөөр хөгжиж эхлэх юм бол тэд өөрсдөдөө болон ирээдүйдээ маш том хурц асуудлуудыг үүсгэсээр байдаг.

Энэ номын турш та бүхэнд үзүүлэх жишээнүүддээ бид тогтвортой байдлуудыг хангах суурь зарчмуудын жишээнүүдийг өгөх болно. Зарим үнэтэй чухал зарчимууд дараагын хуудсуудад тусгагдсан байгаа.

Амьдралын уялдаа холбоог хүндэтгэх нь

Байгал дэлхий маань маш олон амьд зүйлсийн хооронд төрөл бүрийн уялдаа холбоотой байдаг. Хүн ургамал, амьтан, шавьж гээд дэлхий дээр байдаг бүх амьд зүйлсийн уялдаа холбоог дүрслэн нэрлэсэн шинжлэх ухааны хэлээр биологийн төрөл зүйл гэдэг. Шинжлэх ухааны судлаачид биологийн төрөл зүйл гэдэг нэрийг олж хэлэхээс өмнө эцэг эхчүүд үр хүүхдүүддээ амьд амьдралын хоорондын уялдаа холбооны талаар зааж сургасаар ирсэн. Аалзны тор утас болгоноороо ямар нэгэн зүйлтэй холбоотой байдаг шиг биологийн төрөл зүйлийн холбоо маш нарийн эмзэг байдаг.

Хүмүүс жимс түүж идэхдээ жимснээс эрүүл мэндэд хэрэгтэй бодисийг олж авдаг. Эдгээр жимснүүд мод бутанд ургадаг ба мод бутыг шавьжнуудын тусламжтайгаар тоос хүртээдэг. Тоос хүртэлт байхгүй бол жимс ургахгүй. Шувуунууд шавьжийг идэж, шувуунуудыг үнэг агнадаг. Амьдралын торны тэнцвэрт байдал хангагдахын тулд хангалттай тооны цэцэг, хангалттай тооны шавьж, шувуу, үнэг зэргийг тухайн амьтдын амьдардаг орон нутагт тэнцвэртэй байлгах хэрэгтэй байдаг. Хэрэв таны тахиа өндгийг үнэг идэж байгаа учраас та хэтэрхий олон үнэг агначихвал шувууны тоо гэнэт өсөж, тэр хэмжээгээрээ тэд хэтэрхий их шавьж иднэ. Үүний үр дагаварт та хэтэрхий их үнэг агнасан учраас таны цэцэг жимс хангалттай тоос хүртэж чадалгүй та ургац алдах болно.

Харамсалтай нь дэлхий ертөнц биологийн төрөл зүйлээ жил бүр алдсаар байна. Жил бүр олон төрлийн ургамал амьтан алга болж байна. Биологийн төрөл зүйл нь өөрөө үнэ цэнэтэй зүйл бөгөөд тэдгээрийн тусламжтайгаар хүний эрүүл мэнд хамгаалагддаг учраас хүнд бүрч их хэрэгцээтэй зүйл юм.

Амьдралын уялдаа холбоо алдагдах үед шинэ өвчин гарч ирдэг

Биологийн төрөл зүйлийг алдаж эхлэнэ гэдэг бол тухайн орон нутагт ургамал, амьтны нэр төрөл цөөрч, амьтан ургамлын хооронд байсан тогтоц алдагдахад хүрч энэ нь шинэ өвчин гаргаж ирдэг. Энд бид ойг хэтэрхий их устагасанаас болж ойн биологийн тогтвор алга болж шинэ өвчин үүссэн тухай өгүүлнэ.

• Африкт газар тариалангын талбай гарган авч, хот суурин байгуулахын тулд ширэнгэн ойг хайр найргүй тайрчээ. Энэ үед leishmaniasis, yellow fever, sleeping sickness гэх гурван өвчин гарчээ. Энэхүү өвчнүүд нь ширэнгэн ойд амьдарч байсан шавьжаар дамжиж үүсдэг байна. Ширэнгэн ой устмагц газарт тогтсон борооны усанд орон гэрээ алдсан ойн шавьжнууд хэтэрхий олноор үржжээ. Өмнө нь тэд ийм олноороо үржиж чадалгүй борооны ус нь ойн хөрсөнд шингэн алга болдог байж. Харин ойгүй болсноор тогтоол усанд үржсэн олон шавьжийг мал амьтан идэж, шинэ өвчин газар авчээ.
• Хойд америкт ой модыг их хэмжээгээр тайрах үед цагаан хөлтэй хулгана олноороо үржжээ. Яагаад гэвэл ойд амьдарч байсан ан амьтан ойтой хамт устсан учир хулгана барьж иддэг амьтан бараг алга болсон байна. Тэдгээр цагаан хулганууд хүнд тархдаг lyme өвчнийг тараажээ.

Эмийн ургамал хэрэглэдэг хүмүүс түүнийг тариалж, арчилж тордож, биологийн олон янз байдал, уламжлал, соёлоо хадгалан үлддэг.

Эмийн ургамлууд биологийн төрөл зүйлээс хамаарч байдаг

Ихэнх эмийг ургамлаас гарган авдаг. Ой модыг тайрч, гол ус ширгэх үед бид олон төрлийн эмийн ургамлыг бас цуг алддаг юм. Ургамал алга болохтой зэрэгцэн, тэдгээр ургамлыг хэрхэн ашиглаж эмчилгээнд хэрэглэх аргыг бид бас мэдэхгүй үлддэг.

Биологийн төрөл зүйлийг хамгаалж, амьдралын уялдаа холбоог хэвээр үлдээх нь бидэнд өвлөгдөн ирсэн соёлыг хамгаалж, эмчилгээний уламжлалыг үе дамжуулан үлдээдэг.

Эрүүл хооллолт нь биологийн төрөл зүйлээс хамаарна

Хүний эрүүл мэнд олон төрлийн хоолноос зохицуулалт. Жишээлбэл, жимс, ногоо, талх тариа, байгалийн жимсний жимс, загас, амьтны зэрэг, төрөл бүрийн хоолыг бид хэрэглэнэ. Бид биологийн төрөл зүйлээ алдах тусам хүний ​​эрүүл мэндэд хэрэгтэй хоол хүнс олон эх сурвалжаа алдаж болно. Орон нутгийн иргэд иргэд эрүүл мэндийн ноцтой асуудалтай тулгахардаа гэр хооллож, хоол тэжээлийн нөхцлөөс ийм асуудалтай тулгарсан байна.

Эквадорын эрүүл мэндийн ажилтан Глория амьдралын уялдаа холбоог сайн ойлгодог болжээ. Зөгий цэцэрлэг дээр ажиллаж байгаа зөгийн балаа гараар хялбарчилж цэцэрлэгт мод тарих нь орон нутгийн хоол хүнс өгөөд зогсож байгаа амьдралын уялдаа холбоог сэргээж санал болгож байна.

Биологийн төрөл зүйл нь тариалангийн ургацыг нэмэгдүүлнэ

Бидний өнөөдрийн хэрэглэж байгаа цагаан будаа, үр тариа, ногоо гээд бүхий л хүнсний ургамлууд маань хэдэн мянган жилийн өмнө зэрлэг өвс ургамал байсан. Эдгээр ургамлууд маань бүгд л шавьж болон бусад амьд амьтны үйлчлэлээс хамаарч байдаг. Ингэснээр тэд сайн ургацтай болдог.

Үйлдвэрлэлийн аргаар тариа тарихдаа хөдөө аж ахуйн том машин техник хэрэглэж химийн хортой бодис цацаж, ургац их авах тохиолдол бий. Гэхдээ тэдгээр химийн бодиснууд ашигтай ургамал шавьжуудыг давхар хордуулж, хөрсийг гэмтээдэг. Химийн бодисийн үйлчлэлээр ургац сайн авах нь ганцхан төрлийн ургамалд богинохон хугацааны ашигтай. Харин хэдхэн жилийн дараа хоол хүнс нь багадаж, хүнсний ногооны тариалалтын нэр төрөл буурч олон төрлийн ногоо тариалах бололцоогүй болдог.

Тогтвортой байдлаар бясалгахын тулд биологийн олон янз байдалтай байх шаардлагатай бөгөөд ингэснээр биологийн олон янз байдлыг хамгаалдаг.

Харин тогтвортой аргааг тариалалт хийх юм бол фермүүд олон төрлийн тариа ногоог тарьж, хортон шавьжтай цөөхөн тулгарах боломжтой. Тогтвортой аргаар тариалах нь шавьж болон амьтдын амьдралыг эрүүл байлгаж, хөрсийг баяжуулж, байгалын бордоог хэрэглэж, мод ургамлыг удаан хугацаанд хамгаалж чаддаг. Олон төрлийн тариа ногоог тарьж ургуулах нь хүний хоол хүнсийг чанартай байлгаж, эрүүл мэндэд тусалдаг.

Биологийн төрөл зүйл нь усны нөөцийг хамгаална

Ойг сүйтгэх, үйлдвэрлэлийн аргаар газар тариалан эрхлэх нь газрын хөрсний ус чийгийг алдагдуулж, булаг шанд, гол горхийг хатааж багасгадаг. Химийн бордоо болон шавьжны хор нь гол усруу борооны усаар дамжин орж, гол горхи, нуурыг бохирдуулна.

Биологийн төрөл зүйл нь орон нутгийн иргэдийг хамгаална

Янз бүрийн амжиргааны эх үүсвэр нь байгалын нөөцөөс хамаарч байдаг. Байгалын нөөц алга болоход ядуурал эрс нэмэгддэг. Газар тариалангын бүс нутагт үйлдвэрлэлийн аргаар газар тариаланг нэмэгдүүлэх нь маш олон жижиг тариаланчдыг газаргүй болгодог.

Амьдралын хэлхээ холбоог сэргээх нь

Амьдралын хэлхээ холбооны дотор амьд зүйл үхэхэд тэр нь бусаддаа нөлөөлж байдаг. Жишээлбэл Мангларалтогийн хүмүүсийн хувьд тэдний ойролцоох ой мод устаж алга болоход тэд хоол хүнсний их үүсвэргүй орлогын их үүсвэргүй болсон. Мөн үер болоход тэд орон гэргүй болсон. Харин тэд шинээр мод тарьж эхэлмэгц тосгоныхон газрын хөрсөө илэгдлээс хамгаалаад зогсоогүй бас зөгийн балтай болж эхэлсэн. Тэд газраа сэргээх гэж ажилласныхаа төлөө өчнөөн олон шинэ ургамал амьтны амьдралыг сэргээж, орон нутгийнхаа эрүүл мэндийг сайжруулсан.

Хөрсөн дээр ургац ургана.

Ургацын нэг хэсэг нь амьтны хоол тэжээл болно.

Бордоо нь хөрсийг хооллоно.

Тогтвортой аргаар газар тариалан эрхэлж буй тариаланч газрын хөрсөө баяжуулахын тулд тэжээлийн тойргийг ашигладаг.

Мал амьтны аргал хорголыг бордоо болгон хувиргана.

Хоол тэжээлийн дараа амьтад аргал хоргол хайна.

Байгал орчинтойгоо ажиллах нь

Байгал дэлхий дээр хаягддаг зүйл гэж үгүй. Байгалын бүх зүйл эргэн ашиглагдах зориулалттай байдаг. Байгал дэлхий өөрийнхөө нөөцийг иргэн ашигладаг нэгэн хэлбэр нь эргэлтийн цикл юм.

Харамсалтай нь хүмүүс байгалын зөнгөөрөө явагдаж байгаа эргэлтийн процессийг үйлдвэрлэлийн аргаар тасалдуулж, байгал орчны эрүүл мэндэд ноцтой саад үзүүлдэг. Байгалын цикл алдагдаж байгаагын нэг жишээ нь дэлхийн дулаарал юм.

үүл нь усаа газарт унагааж бороо орно... ус ууршиж үүл үүсгэнэ

дэлхийгээс гарч байгаа бүх зүйл дэлхийдээ буцаж очих ёстой.

Байгалын тойрог циклийг хэрхэн дуурайлгаж болох вэ?

Филипин дахь орчны эрүүл мэндийг хамгаалагч нар “дэлхийгээс гарч байгаа бүх зүйл дэлхийдээ буцаж очих ёстой” гэсэн уриатай.

Дэлхий дээр болж байгаа эргэлтийн процессыг ойлгож дэлхийдээ нөөцийг нь буцаан өгөхийн чухалыг ойлгосноор бид байгалыг дуурайлган бүтээж, өөрсдийн нөөц бололцоо, эрүүл мэндийг хамгаалж чадна. Бид орон гэртээ, хот тосгондоо болон үйлдвэр дотроо орчны эрүүл мэндийг сайжруулах алхмуудыг хийж эргэлт үүсгэх ёстой. Жишээлбэл бид шилэн лонх, төмөр лааз зэрэг дахин ашиглаж болох зүйлсийг ашиглаж, тэдгээрийг хогийн саванд хийхээсээ илүү байгал дэлхийнхээ жишээгээр хаяхгүйгээр эргүүлэн ашиглаж байх ёстой.

Уйлдвэрт байгалын циклийг хэрхэн дуурайж болох вэ?

Уйлдвэрээс гарсан зүйл бүхэн үйлдвэрлүүгээ буцаж орох ёстой

Филипин дахь орчны эрүүл мэндийг хамгаалагч нар “дэлхийгээс гарч байгаа бүх зүйл дэлхийдээ буцаж очих ёстой” гэсэн уриатай.

Уйлдвэрийн газрууд хамгийн хортой бохирдлыг үүсгэж байдаг. Тиймээс үйлдвэрүүд байгалын циклээс суралцаж, энерги материалыг дахин ашигладаг цэвэр үйлдвэрийн процессыг бий болгож болдог. Эхний шат нь үйлдвэрийн газрууд өөрсдийн үүсгэсэн хог хаягдлыг буцаан авах шат юм. Жишээлбэл хог хаягдал нь хортой химийн бодис зэрэг дахин ашиглаж боломгүй зүйл байх юм бол үйлдвэрийн газрууд тэдгээрийг аюулгүй байдлаар хаяж, цааш цаашдаа түүнийхээ хэрэглээг багасгаж, улмаар хортой зүйлийг хэрэглээнээс гаргах ёстой. Хэрэв үйлдвэрийн газрууд ирээдүйд тогтвортой оршин тогтнъё гэж зорьж байгаа бол тэд бүхий эрүүл мэндийг хамгаалах зорилгоор урьдчилан сэргийлж, үйлдвэрлэлээ засан сэргийлж, харин богино хугацааны аюултай технологи, аюултай хог хаягдал, өвчин үүсгэгч зүйлүүдээс ангижрах ёстой.

нөөцийг бага хэрэглэж, хэрэглэж байгаа зүйлээ эргүүлэн ашиглаж, дахин хэрэглэх замаар үйлдвэрийн газрууд орчны эрүүл мэндэд учруулдаг аюулыг багасгах бололцоотой.

Бохирдлоос учирах хохирлыг урьдчилан сэргийлэх

Хүний үйл ажиллагаанаас гарсан хортой бодис хог хаягдал, үйлдвэрлэл тээвэр, хөдөө аж ахуйд ашигладаг хорт бүтээгдэхүүний илүүдлээс болж үүсдэг аюулыг бохирдол гэнэ. Хорт бодисын бохирдол агаар, ус, хөрсөөр аялж тархдаг. Ихэнх бохирдол нь бидний өдөр тутмын амьдралд хэрэглэдэг зүйлсээс үүсдэг. Хорт хаягдлыг гаргадаг доорхи түгээмэл хэрэглээнүүд бий:

• Галаас гарах утаа. Хэрэв хуванцар зүйлийг шатааж байгаа бол хамгийн хортой утаа гаргана. бид хорт утааг амьсгалж, хорт үнсээр хордож, уух ус болон газар тариалангийн газарт нь хорт үнс орж бохирдуулдаг.
• Үйлдвэрийн газраас гарах утаа агаар, ус, хөрсийг бохирдуулна.
• Үйлдвэрлэл, уул уурхай, газрын тос ухах, боловсруулахад хэрэглэдэг химийн бодисуудыг усны эх сурвалжинд ойр хаях юм бол хүчтэй бохирдол үүсгэнэ. Мөн агаар, газрыг бохирдуулна.
• Хоол хүнс, усны эх үүсвэр, гэр орондоо ойр шавьжны хор цацах юм бол бохирдол үүснэ. Агаарт цацагдсан шавьжны хор амьсгалын замаар аюулт өвчлөл үүсгэнэ.
• Батерей, будаг, үсний болон даавууны будаг, электроник бүтээгдэхүүн хийдэг түүхий эдүүдэд ордог химийн бодисноос тэдгээртэй ажилладаг хүмүүс ихэвчлэн хорддог.
• Автомашины моторын тос, автомашины түлш зэрэг нь агаар ус, хөрсийг бохирдуулдаг.

Хортой бодиснууд, хүн ургамал амьтанд зөвхөн тэр орчимдоо хордлого өгөөд зогсохгүй бүр хол газарлуу ч хордлого нь тархаж очдог. Хортой бодиснуудаас орчиноо хамгаалах нь тогтвортой амьдрах боломжийг бий болгоно./ “Өөрчлөлтийн төлөө ажиллах нь”, “Гэрт байгаа химийн бодиснууд”, 14–аар бүлэг, 16–аар бүлэг үз/

Болгоомжтой байх зарчим

Шинэ бүтээгдэхүүн бий болгох, шинээр ашиг олохын тулд компани, корпорацууд хэдэн мянган төрлийн байгал дээр байдаггүй химийн бодисуудыг бүтээжээ. Эдгээр химийн бодиснуудын ихэнх нь аюулгүй гэдэг нь батлагдаагүй бодиснууд байдаг. Гэлээ ч тэдгээрийг бүтээгдэхүүнд оруулан хэрэглэж, өдөр тутам борлуулж байна. Хүмүүс химийн бодисыг хортой хоргүйг нь мэдэхгүй ч хоргүй гэдгийг нь баталж чадахгүй ч тэдгээр бодисуудыг өөрсдийнхөө биеэс юм уу дэлгүүрийн лангуун дээрээс салгаж аваад хаяж чаддаггүй.

Тийм учраас зарим орон нутгийн удирдлагууд болон эрдэмтэд шийдвэр гаргахдаа болгоомжилох зарчимыг хэрэглэ гэж зөвөлдөг. Болгоомжилох зарчим гэдэг нь дараах зүйлийг хэлнэ: хэрэв та ямар нэгэн зүйлээс хордож болзошгүй гэж итгэж байвал яагаад гэдгийг нь мэдэхгүй байсан ч гэсэн тэр сэжиглэж байгаа зүйлээсээ хол яв.

Энэ зарчим ихэнх улс орнуудад алдагдаж байдаг. Ихэнх улс орнуудад хортой гэдгийг нь батлагдсаны дараа хэрэглээнээс гаргах практик бий. Үүнийг бид үхсэн биеийн зарчим гэж нэрлэдэг.

Дэлхийн дулаарал

Дэлхий даяар амьдралын хэлхээ холбоо тасран урагдаж байна. Ойг сүйтгэх, ус агаарыг хэт бохирдуулах, зэрлэг ан амьтан алга болох нь бидний нүдэнд харагдаж байгаа жишээ юм. Харин нүдэнд харагдахгүй бас нэг нотолгоо бол агаарын температур бохирдлоос болж байнга нэмэгдэж байгаа явдал.

Энэхүү үйл явцыг дэлхийн дулаарал гэж нэрлэдэг бөгөөд энэ үзэгдлийн дагуу дэлхийн ихэнх хэсгүүдэд цаг агаар өөрчлөгдөж, удаан хугацааны туршид байсан хэмжээнээсээ илүү дулаарч байна. Агаарын температур өчүүхэн бага хэмжээгээр нэмэгдэж байгаа мэт боловч цаанаа асар том өөрчлөлтүүдийг бий болгож байна. Дэлхийн зарим хэсэгт үер улам олон тохиолдож, үер борооны хэмжээ хүч эрс нэмэгдэж, харин зарим газарт нь бороо багасч, хуурайшилт нэмэгдэж байна.

Дэлхийн дулаарлаас үүссэн цаг агаарын өөрчлөлт жилийн жилд хүмүүсийн эрүүл мэндэд аюул учруулж байна. Үер ус, хар салхи шуурга, цөлжилт хуурайшилт нь ургацын хэмжээг багасгаж өлсгөлөн, их нүүдэл гэмтэл, бэртэл, үхэл авчирч хүмүүсийн орон гэрийг нурааж байна. Тархаж байгаа өвчингүүдийн шинж чанар улам ноцтой болж цаг агаарын өөрчлөлтөөс болж өвчин тээгч амьтан шавьжнуудын нүүдэл хамрах газар нутаг тэлж, урьд өмнө тарж байгаагүй шинэ газар өвчин тарж байна. Агаарын температур нэмж дулаарснаар өвчин үхлийн хэмжээнд нэмэгдэж байна.

Дэлхийн дулаарлын суурь шалтгаанууд

гүний түлшийг гарган авч шатаахад агаарт урьд өмнө байгаагүй их хэмжээний бохирдол хаягдал цацагдсан. Энэ нь дэлхийн дулаарлын нэг шалтгаан юм. Бас үйлдвэрийн аргаар зохион бүтээсэн олон төрлийн химийн бодисууд нь агаарт цацагдсаны дараа түүнийг байгал дэлхий шингээж авч чадаагүй. Тэдгээр бодисууд нь бас дэлхийн дулааралд нөлөөлжээ.

Дэлхийн дулаарлын бас нэгэн шалтгаан нь шударга бус, тэгш бус, тогтвортой бус байдлаар нөөцийг ашигласан явдал юм. Америкийн нэгдсэн улс зэрэг баян улс орнууд маш их хэмжээний нөөцийг ашиглаж, өндөр ашиг олохын тулд асар их хэмжээний бохирдол үүсгэсэн. Үүнийхээ үр дүнд тэд амьдралын түвшнээ эрс дээшлүүлжээ. Ядуу орнууд америк зэрэг баян орны жишээгээр тансаг амьдралд хүрэхийн тулд мөн л тэдний замнасан тогтворгүй өсөлтийн замаар орсноор байгал дэлхий дийлэхийн аргагүй их бохирдолд ороод байна.

Одоо дэлхийн дулаарлаас хамгаалж, байгаа нөхцөл байдлаа улам дордуулахгүйн тулд өндөр хөгжсөн болон бага хөгжилтэй орнууд хамтарч нөөц бололцоогоо тогтвортой ашиглах шаардлагатай байгаа юм.

Бид ялангуяа газрын гүний түлшийг хэрэглэхээс татгалзаж, цэвэр эрчим хүчийг ашиглаж эхлэх хэрэгтэй байна.

This page was updated:05 4-р сар 2021